Systemy bezpieczeństwa w maszynach jako podstawa w przemyśle produkcyjnym

Systemy bezpieczeństwa i ich rodzaje

Produkcja maszyn wymaga znajomości i zastosowania przepisów oraz wszelkich wytycznych z tzw. dyrektywy maszynowej. Głównym celem stosowania takich rozwiązań jest zapewnienie bezpiecznego środowisko pracy operatorom urządzenia. Nasi konstruktorzy przy uwzględnieniu wyników oceny ryzyka, dobierają odpowiednie produkty w celu zapewnienia bezpieczeństwa do każdego z projektów. W pierwszej kolejności starają się wyeliminować lub zminimalizować ryzyko tak, jak tylko jest to możliwe. Dopiero później, jeśli nie uda się usunąć ryzyka, stosuje się środki zapobiegawcze. Mowa tu o systemach obejmujących zarówno fizyczne zabezpieczenia w związku z użytkowaniem maszyn, jak i technologie automatycznego wykrywania niebezpiecznych sytuacji. Jakie są ich rodzaje?

Kurtyny optyczne

Kurtyny bezpieczeństwa to istotny element w systemach produkcyjnych. Działają one na zasadzie rozstawienia wiązek światła wokół strefy pracy urządzenia. Gdy którakolwiek z wiązek zostanie przerwana przez osobę lub przedmiot, maszyna natychmiast się zatrzymuje. Kurtyna świetlna jest najczęściej stosowana w obszarach, gdzie istnieje ryzyko, że operator przypadkowo wkroczy do niebezpiecznej strefy podczas pracy maszyny.

Systemy awaryjnego zatrzymywania

Każda maszyna musi zostać bezwzględnie wyposażona w system awaryjnego zatrzymywania, zwany także “e-stopem”. To przycisk lub dźwignia, które po naciśnięciu automatycznie wyłączają maszynę. Odcina się przy tym zasilanie lub zatrzymują kluczowe funkcje, takie jak ruch silników. Wyłączniki awaryjne są podstawą w sytuacjach nagłych, gdy konieczne jest natychmiastowe przerwanie pracy. Przyciski muszą być łatwo widoczne i wyróżniające się (najczęściej czerwony przycisk na żółtym tle). W przypadku awarii, wykrycia zagrożenia lub nieprawidłowego działania, operator może natychmiast aktywować funkcję stopu.

Osłony ochronne

Osłony ochronne to fizyczne bariery, które uniemożliwiają bezpośredni kontakt użytkownikom maszyn z ruchomymi częściami urządzenia i blokują dostęp do stref niebezpiecznych. Są one szczególnie ważne w przypadku maszyn pracujących w trybie ciągłym. Przyjmuje się że tam, gdzie dostęp pracownika konieczny jest częściej niż raz w tygodniu, powinno się stosować osłony ruchome blokujące. Osłon stałych można użyć w przypadku zabezpieczenia elementów napędu. Nie powinny mieć one możliwości otwarcia bez użycia narzędzi. W ich przypadku dostęp jest konieczny zazwyczaj tylko przy konserwacji.

Producenci maszyn dobierają materiał do wykonania osłon odpowiednio do rozwiązania. Może to być pełna blacha, siatka stalowa, tworzywo sztuczne np. poliwęglan lub szkło akrylowe. Z pomocą przychodzą również normy, które określają m.in. wartości i wymiary dla szczelin czy oczek siatki, które mówią o tym, na jaką odległość operator może sięgnąć. Poza tym osłony są często wyposażone w dodatkowe mechanizmy monitorowania, które wyłączają maszynę lub nie pozwalają na jej uruchomienie jeśli osłona zostanie otwarta podczas pracy.

Systemy monitorowania w czasie rzeczywistym

W nowoczesnych fabrykach coraz częściej stosuje się mechanizmy monitorowania w czasie rzeczywistym, które analizują pracę maszyn na bieżąco. W GIM integrujemy takie systemy, które na bieżąco śledzą parametry pracy maszyny – prędkość, temperaturę czy wibracje. W przypadku wykrycia jakichkolwiek odchyleń od normy lub uszkodzenia, system wysyła sygnał i w razie potrzeby zatrzymuje maszynę. Ich działanie pomaga operatorom zdalnie monitorować pracę przy liniach produkcyjnych, co zwiększa bezpieczeństwo maszyn i zapobiega awariom.

Systemy blokad bezpieczeństwa

Blokady bezpieczeństwa pozwalają na kontrolowanie dostępu do niebezpiecznych stref linii produkcyjnej. W praktyce oznacza to, że maszyna nie może rozpocząć pracy, dopóki wszystkie osłony lub drzwi zabezpieczające nie zostaną zamknięte i zablokowane. W maszynach GIM wykorzystywane są blokady bezpieczeństwa zintegrowane z systemem sterowania.

Systemy podwójnego uruchamiania

W GIM do maszyn najczęściej tworzony jest mechanizm uniemożliwiający niekontrolowane uruchomienie urządzenia. Jego zadaniem jest blokada przy naciśnięciu przez operatora jednego włącznika i uruchomieniu dopiero przy użyciu drugiego. W ten sposób unika się przypadkowego włączenia maszyny, które może stanowić zagrożenie na hali produkcyjnej. Tego typu system bezpieczeństwa sprawdza się szczególnie w przypadku obsługi maszyn, do których operator potrzebuje ciągłego dostępu oraz pracujących z dużą siłą np. pras czy systemów tnących.

Systemy kontroli dostępu

W zakładach produkcyjnych coraz częściej stosuje się systemy kontroli dostępu do maszyn. Urządzenia mogą być wyposażone w mechanizmy identyfikacji operatora, takie jak karty magnetyczne czy czytniki linii papilarnych. Ich zadaniem jest zwiększenie poziomu bezpieczeństwa, zapobiegając przypadkowemu uruchomieniu maszyny przez osoby bez odpowiedniego przeszkolenia.

Wymienione powyżej komponenty stosowane są na co dzień w naszych projektach. Istnieją również inne rozwiązania ochrony pracowników np. czujniki zbliżeniowe. Warto zaznaczyć także, że czasami pomimo zastosowania odpowiednich środków, zagrożenie przy użytkowaniu maszyny nie zostaje do końca wyeliminowane. W takiej sytuacji producent musi poinformować o ewentualnym ryzyku resztkowym. W tym miejscu trzeba wskazać czy konieczne jest szczególne przeszkolenie lub stosowanie dodatkowej ochrony osobistej.

Dlaczego systemy bezpieczeństwa w maszynach to „produkcyjny must have”?

Zastosowanie systemów bezpieczeństwa w maszynach produkcyjnych przynosi szereg korzyści dla całej firmy. Przede wszystkim mechanizmy te minimalizują ryzyko wypadków, dbając o pracowników. Mniejsza liczba incydentów oznacza redukcję kosztów związanych z nieplanowanymi przestojami w produkcji oraz mniejsze uszkodzenia maszyn.

Z punktu widzenia efektywności, maszyny z systemami bezpieczeństwa umożliwiają optymalizację procesów produkcyjnych. Automatyczne detekcje nieprawidłowości lub błędów, pozwalają zareagować w sytuacji niebezpiecznej oraz odpowiadać na potencjalne problemy zanim dojdzie do poważnych awarii.

Dodatkową korzyścią jest poprawa wizerunku firmy wśród pracowników, którzy czują się bezpieczniej pracując z maszynami wyposażonymi w podobne oprogramowanie. W dłuższej perspektywie może to wpłynąć na większą lojalność i zaangażowanie personelu.

Warto również wspomnieć o korzyściach prawnych. Instalacja odpowiedniego systemu bezpieczeństwa w maszynach jest kluczem w sprawie zasadniczych wymagań krajowych i międzynarodowych oraz standardów bezpieczeństwa pracy.

Mniejsze firmy produkcyjne mogą zastosować maszyny półautomatyczne wyposażone w stolik do ręcznej konfekcji. W takim przypadku proces zgrzewania worków będzie odbywał się automatycznie, natomiast pakowanie każdego rodzaju detali – przez pracownika. To rozwiązanie nie tylko umożliwia oszczędność czasu, ale również otwiera perspektywę zminimalizowania kosztów.

Podsumowanie

Systemy bezpieczeństwa w maszynach w dzisiejszych czasach stanowią niezbędny element zakładów produkcyjnych. Dzięki zastosowaniu tego typu rozwiązań możliwe jest stworzenie bezpiecznego środowiska pracy. Pomagają one zapobiegać awariom, wpływają na redukcję kosztów i pozwalają na lepszą kontrolę procesów.

Biuro konstrukcyjne w GIM zbudowane jest z doświadczonych projektantów, dla których priorytetem w systemach zabezpieczeń w maszynach jest człowiek. Nasz zespół stale powiększa swoją wiedzę z tego zakresu m.in. uczestnicząc w szkoleniach. Dobra znajomość tzw. dyrektywy maszynowej oraz norm to podstawa do projektowania solidnych i bezpiecznych rozwiązań. Dodatkowym działaniem wychodzącym naprzeciw pracownikom korzystających z maszyn produkcji GIM są także szkolenia organizowane w siedzibach klientów. Poza tym każde urządzenie opatrzone jest instrukcją obsługi, a w przypadku jakichkolwiek awarii nasza obsługa serwisowa natychmiastowo może udzielić operatorom niezbędnych informacji.

Potrzebujesz maszyny, która zautomatyzuje procesy w Twojej firmie (jednocześnie dbając o bezpieczeństwo produkcji)? Skontaktuj się z nami, a z chęcią poznamy Twoje potrzeby i zajmiemy się wyprodukowaniem maszyny szytej na miarę Twoich oczekiwań!